Historia ubioru, cz. 3

Przez Wenecję, miasto portowe kupców, przewijały się wszystkie narodowości Bliskiego Wschodu a także kupcy zachodni, efektem czego moda wenecka stanowiła skrzyżowanie dwóch stylów mody-wschodniego i zachodniego. Stroje służyły podkreśleniu urody, zamożności i wysokiej pozycji społecznej. Na suknie z ciężkich, wzorzystych tkanin przyszywano imitacje szlachetnych kamieni. Rękawy zwężane były w całości z dodawanym w górze sztywnym wałkiem z ozdobami z marszczonej tkaniny. Chociaż w ubiorze akcentowane były linie poziome, a linia stanu została obniżona dłuższymi stanikami, nie powodowało to wcale skrócenia postaci. Przeciwnie-kobiety sprawiały wrażenie wysokich i okazałych. Efekt ten był uzyskiwany przez noszenie butów na bardzo wysokich koturnach (40-50cm!). Trudności w chodzeniu były tak duże, że niektóre damy musiały sobie dopomagać opieraniem się na służących. To tu, w Wenecji pojawiły się „szyte” igłą koronki. Wraz z haftami były nieodłącznymi elementami bielizny. Przeróżne techniki wykonania do dzisiaj budzą podziw. Ulubiony w całych Włoszech złocisty kolor włosów uzyskiwano przez różnego rodzaju płukanki i farby. Ważnym elementem stroju był wachlarz, którego najstarszą formą była chorągiewka wprawiana w ruch obrotowy wokół własnej osi.

Moda francuska była nieco wygodniejsza. Prosty krój i dostosowanie sukni do naturalnej sylwetki kobiecej przypomina nieco czternastowieczne ubiory. Wycięcie wokół szyi było typowo renesansowe-prostokątne. Czarne, aksamitne nakrycie głowy miało w modzie dworskiej kształt kapturka. W modzie mieszczańskiej kapturki były czerwone. Nieco później do mody francuskiej wchodzi sztywna suknia stożkowej formy. Wszelkie rozcięcia sukni czy przy rękawach to wpływ mody hiszpańskiej, którą zajmiemy się nieco dalej. Modne Angielki, tak jak i Francuzki, nosiły suknie z prostokątnym wycięciem i szerokimi rękawami, na które wkładano ozdoby z futra lub wzorzystego aksamitu. Do koszul kobiecych szyto często kilka par rękawów, do zmiany po zabrudzeniu. Mankiety były haftowane. Jedyną różnicę stanowiły aksamitne kapturki, mające usztywniający stelaż, załamany trzykrotnie wokół twarzy. Jednak cześć kobiet nosiła korzystniejsze dla kobiecej urody francuskie nakrycia głowy połączone z batystowym czepeczkiem wiązanym pod szyją.

Hiszpania rządziła się własnymi, rygorystycznymi prawami. Protestantyzm, inkwizycja, chęć Habsburgów dominacji nad cała Europą, a przede wszystkim niezwykle rygorystyczna etykieta narzucały drobiazgowo sposób ubierania się. Ciało znów było grzeszne i z tego powodu musiało być całkowicie zakrycie. Krój zgodny z ludzka anatomią czy odsłonięcie skrawka szyi było nie do pomyślenia. Strój miał zakryć jakiekolwiek cechy kobiece. Suknia zgeometryzowana przypomina dwa stożki nałożone na siebie wierzchołkiem. Sztywny, oparty na stalowych listwach stanik opina tors jak pancerz, a rozpięta na krochmalonych halkach spódnica z wszystkimi prętami nie ma prawa mieć najmniejszego załamania. Wysoki, stojący kołnierz więził szyję ujętą w wykrochmaloną, okrągłą krezę z koronek. Mankiety kończą długie rękawy, ozdobione na ramionach wywatowanymi wałkami. Włosy zaczesane były gładko w tył i przykryte małym czepkiem lub cylindrycznym toczkiem. Także barwy stroju były narzucone-biały lub czarny, ewentualnie oliwkowy lub spokojny fiolet. Także i tu kobiety znalazły sposób, by móc wyglądać atrakcyjniej. Materiał szaty pokrywano złotym haftem, naszywano perły i drogie kamienie. Ponadto kobiety zakładały ciężkie łańcuchy i naszyjniki, wysadzane klejnotami metalowe paski i nakrycia głowy stanowiące niejednokrotnie wspaniałe okazy sztuki jubilerskiej. Bardzo bogate zdobienia, które informowały o statusie społecznym każą wątpić o wygodzie takiego stroju. Zapewne dlatego hiszpańskie królowe i infantki pozują do portretów nieruchome. Oczywiście tak niewygodny strój nie mógł długo przetrwać. Już pod koniec XVI wieku starano się stroje uczynić wygodniejsze i bardziej atrakcyjne.