Aromaterapia czyli leczenie zapachami

Do Polski dotarła na początku lat 90., ale wówczas nie wzbudziła powszechnego zainteresowania. Lekarze byli nastawieni do niej sceptycznie, a nawet wrogo. Na przestrzeni ostatnich lat wiele się zmieniło w tej kwestii. Czym tak naprawdę jest aromaterapia i jakie możliwości są jej przypisane?

Aromaterapia – to, najprościej rzecz ujmując, terapia przez zapachy. Po raz pierwszy to słowo zostało użyte w latach 20. XX wieku przez René Maurice Gattefossé, francuskiego chemika, który poświęcił resztę życia odkrywaniu leczniczych właściwości olejków eterycznych po tym, jak w jego laboratorium perfumeryjnym zaszedł pewien pomyślny zbieg okoliczności. Wskutek tych okoliczności, Gattefossé na własnej skórze przekonał się o przyspieszających gojenie oparzeń właściwościach olejku lawendowego.

Historia aromaterapii jest jednak o wiele starsza, ponieważ już kilka tysięcy lat temu na Dalekim Wschodzie funkcjonowały destylarnie wytwarzające esencje aromatyczne. Wysoko ceniono olejki eteryczne w czasach starożytnych, w ówczesnej kulturze cywilizacji Bliskiego i Dalekiego Wschodu. W okresie antycznym ciało stanowiło obiekt kultu, więc nie szczędzono środków, żeby zapewnić mu możliwie jak najlepszy stan, także poprzez stosowanie perfum i wonnych maści o leczniczych właściwościach. W średniowieczu zakonnicy zajmowali się destylacją olejków roślinnych, które później wykorzystywali do produkcji likierów.

Aromaterapia jest właściwie odmianą ziołolecznictwa, a różni się od niego tym, że zioła zazwyczaj się spożywa, a zapachy wdycha. Główną rolę w aromaterapii odgrywają rośliny o specyficznych właściwościach (kwiaty, zioła) oraz owoce. To z nich produkowane są różnorodne olejki eteryczne. Aromaterapia pozostaje w ścisłych relacjach z medycyną naturalną, ale coraz częściej stosuje się ją w gabinetach lekarskich. Jak wiele innych terapii, może stanowić uzupełnienie specjalistycznego leczenia. Zasadniczo wyróżnia się trzy gałęzie aromaterapii: domową, kliniczną oraz aromachologię (nauka badająca wpływ zapachów na odczucia i stany emocjonalne).

Zadaniem aromaterapii jest wprowadzanie w dobry nastrój, pozytywne oddziaływanie na psychikę i pomoc w przywróceniu zdrowia.

Aromaterapię domową możesz przeprowadzić sama w zaciszu własnych czterech ścian, z wykorzystaniem odpowiednich kosmetyków i olejków eterycznych. Jest zalecana szczególnie przez psychologów, np. w stanach nadmiernego pobudzenia, napięcia nerwowego czy problemów z koncentracją. Antystresowo zadziałają olejki: lawendowy, melisowy, różany, neroli, jałowcowy oraz pelargoniowy. Zielona herbata umożliwi wprowadzenie w stan wewnętrznego spokoju i harmonii. Napiętą atmosferę pomoże rozładować kompozycja olejków z geranium i liści pomarańczy, z kolei mieszanka lawendy i rozmarynu poprawi koncentrację.

Lawenda ma jeszcze jedną cenną właściwość: ułatwia zasypianie. Dowiedziono tego naukowo. I w przeciwieństwie do leków nasennych, zapach lawendy nie powoduje efektów ubocznych. Walkę z bezsennością wspomagają także następujące olejki: geraniowy, jałowcowy, majerankowy, mandarynkowy, różany.

W jaki sposób można przeprowadzić aromaterapię?
Masz do wyboru następujące opcje:
– kąpiel;
– masaż;
– okłady;
– inhalacje.

Zadaniem kąpieli aromaterapeutycznej jest załagodzenie lub zlikwidowanie dolegliwości fizycznych oraz psychicznych. Przynoszą ulgę w zmęczeniu, stresie i bezsenności. Pomagają w walce z chorobami skóry, infekcjami dróg oddechowych, bólami mięśni.
Przygotowanie takiej kąpieli nie jest skomplikowane: do wanny z ciepłą (nigdy nie gorącą!) wodą wystarczy dodać 5-10 kropli wybranego olejku, po czym dokładnie wymieszać. W przypadku niektórych olejków (np. cytrusowych) trzeba zachować umiar i ostrożność, ponieważ mogą spowodować pieczenie, w związku z czym zalecane jest dodanie max. 2 kropel takiego olejku do wanny w całości wypełnionej wodą.
W trakcie kąpieli aromaterapeutycznej nie należy stosować innych preparatów przeznaczonych do mycia oraz kąpieli. Taka kąpiel powinna trwać dłużej niż 10 minut, ale nie dłużej niż pół godziny. Rozcieńczenie stężonych olejków olejem kokosowym korzystnie wpływa na nawilżenie skóry i odpręża.

Masaż aromaterapeutyczny może obejmować całe ciało lub tylko poszczególne jego partie. Celem masażu jest zredukowanie napięcia mięśni oraz zwiększenie poziomu endorfin. Olejki do masażu aromaterapeutycznego powinny zostać dobrane indywidualnie. Podczas masażu całego ciała nie powinno się nacierać olejkiem tych partii, na których występują żylaki, zmiany zapalne, wypukłe znamiona, przebarwienia i guzki. Przeciwwskazania do korzystania z masażu dotyczą także osób z chorobami serca, nowotworem i po niedawno przebytej operacji.
Do masażu używa się zwykle mieszanki olejków eterycznych, rozpuszczonych w naturalnym oleju roślinnym (np. kokosowym). Dodaje się od 2 do 6 kropli olejku do 10 ml oleju roślinnego.

W celu wykonania okładu, do miski z wodą należy dodać od 1 do 5 kropel olejków, a następnie w powstałym roztworze zamoczyć ręcznik, chustkę, ligninę lub watę. Zimne okłady stosuje się przy bólach głowy, obrzękach, skręceniach, świeżych zwichnięciach, natomiast gorące – przy nerwobólach, bólach mięśni, podrażnieniach skóry, zapaleniach nerwów oraz zapaleniach pęcherza. Samodzielne wykonanie roztworu jest jednak dość ryzykowne, ponieważ można nadużyć olejków i zaszkodzić skórze.

Inhalacje aromaterapeutycznemogą być stosowane w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Przynoszą ulgę w katarze, zapaleniu zatok, kaszlu, zapaleniu gardła oraz przeziębieniu. Skutecznie leczą również bóle głowy. Wystarczy wlać do niedużej miski 2-3 szklanki gorącej wody, dodać 5-10 kropli olejku i wdychać parę pod przykryciem (w tym celu wykorzystaj ręcznik). Poza tym masz do dyspozycji specjalne kominki aromaterapeutyczne. Takie kominki są dostępne w sklepach z upominkami, kwiaciarniach, sklepach internetowych oraz sklepach ze zdrową żywnością. W miseczce kominka aromaterapeutycznego rozcieńcza się kilka kropel olejku z wodą. Świeczka podgrzewa miseczkę, dzięki czemu zapach roznosi się po całym pomieszczeniu.
Inhalacji nie mogą stosować osoby z astmą lub mające kruche naczynia krwionośne.

Olejki a schorzenia

Olejek anyżowy – przynosi ulgę w przeziębieniu, kaszlu i katarze.

Olejek bazyliowy – na ból głowy, poprawę koncentracji, depresję.

Olejek bergamotowy – pomaga przy niedociśnieniu i bolesnych miesiączkach.

Olejek cedrowy – pomocny w leczeniu kataru, kaszlu, przeziębienia i cellulitis.

Olejek cyprysowy – posiada szerokie zastosowanie: w przypadku cellulitis; na katar, kaszel, przeziębienie; przy bólach mięśniowych i reumatycznych.

Olejek cytrynowy – również pomaga przy niedociśnieniu i bolesnych miesiączkach, a ponadto na infekcje skóry, stany depresyjne oraz zaburzenia trawienia.

Olejek eukaliptusowy – stosuje się go w przeziębieniu, kaszlu i katarze, infekcjach skóry i bólach reumatycznych.

Olejek geraniowy – pomocny w walce z cellulitis, a także w walce z bezsennością i brakiem koncentracji.

Olejek herbaciany – łagodzi infekcje skóry.

Olejek hyzopowy – stosowany w bólach głowy i nadciśnieniu.

Olejek imbirowy – na bóle reumatyczne.

Olejek jałowcowy – stosuje się go w wielu przypadkach: na cellulitis, infekcje skórne, w bezsenności i stresie, gdy bolą mięśnie.

Olejek kolendrowy – pomocny przy bólach reumatycznych oraz w zaburzeniach trawienia.

Olejek kminkowy – stosowany w przypadku zaburzeń trawienia lub cellulitis.

Olejek lawendowy – warto zaopatrzyć się w niego, ponieważ posiada właściwości, które sprzyjają walce z bezsennością, depresją i stresem, pomagają przy zaburzeniach trawienia, łagodzą bóle mięśni, głowy oraz infekcje skórne, korzystnie wpływają zarówno na nadciśnienie, jak i niedociśnienie, a także zwalczają katar, kaszel i przeziębienie.

Olejek majerankowy – na bezsenność, stany lękowe, bóle głowy i nadciśnienie.

Olejek mandarynkowy – również na bezsenność, a ponadto przeciwko stanom lękowym.

Olejek melisowy – powszechnie stosowany na stres.

Olejek miętowy – szeroko stosowany w bólach mięśni i głowy, przeziębieniu, katarze, kaszlu, zaburzeniach trawienia, braku koncentracji oraz niedociśnieniu.

Olejek neroli – na stres, depresję i stany lękowe.

Olejek paczulowy – na cellulitis i infekcje skórne.

Olejek pelargoniowy – stosuje się go w bólach głowy, zaburzeniach trawienia czy stresie.

Olejek rozmarynowy – przydatny na bóle mięśniowe, nadciśnienie, katar, kaszel, przeziębienie, brak koncentracji i w walce z cellulitis.

Olejek różany – on także sprzyja walce z cellulitis, ale można go stosować na bezsenność, stres, w przypadku nadciśnienia, stanów depresyjnych, bolesnych miesiączek oraz zaburzeń trawienia.

Olejek sandałowy – na zaburzenia trawienia, stres, ponadto łagodzi bezsenność.

Olejek szałwiowy – na nadciśnienie.

Olejek ylangowy – w stanach lękowych i depresyjnych, nadciśnieniu, stresie, zaburzeniach trawienia.

Olejek z kopru włoskiego – pomaga w walce z cellulitis oraz w zaburzeniach trawienia.

Olejki eteryczne powinny zostać dobrane nie tylko indywidualnie i stosownie do potrzeb, ale najlepiej po konsultacji z aromaterapeutą. Absolutnie nie wolno wcierać w skórę olejku eterycznego nierozcieńczonego wodą lub olejem roślinnym. Należy również pamiętać o tym, że olejek nie jest lekarstwem, które może zastąpić tradycyjne leczenie i konsultację z lekarzem. I trzeba wziąć pod uwagę fakt, że olejki eteryczne także mogą spowodować efekty uboczne w postaci powikłań, np. olejek leczący gardło może przyczynić się do niebezpiecznego wzrostu ciśnienia i przyspieszenia tętna.

Nie każdej osobie wolno poddać się aromaterapii. Ograniczenia dotyczą: pewnych przeciwwskazań zdrowotnych (np. epilepsja, podatność na występowanie alergii, choroby układu nerwowego);

sposobów przeprowadzania aromaterapii (np. osobom z astmą nie zaleca się inhalacji, a na osobach ze stanami zapalnymi skóry nie wolno stosować masażu aromaterapeutycznego);

kobiet w ciąży.

Olejków eterycznych nie przyjmuje się doustnie. Należy je przechowywać w buteleczkach z ciemnego szkła, szczelnie zamknięte, w ciemnym i chłodnym miejscu. Okres ich trwałości wynosi średnio dwa lata.

W dzisiejszych czasach produkowane są specjalne linie kosmetyków przeznaczonych do aromaterapii, np. żele pod prysznic. Niektóre olejki eteryczne, ze względu na ich właściwości, coraz częściej dodaje się do preparatów pielęgnacyjnych, np. do kremów, toników czy balsamów. Wtedy przyjemny zapach staje się dodatkowym atutem tych kosmetyków.

Pomimo że aromaterapia była często traktowana jako rodzaj magii, nie jest magią, ani tym bardziej żadną modą, a znaną od tysięcy lat metodą leczenia naturalnego za pomocą zapachów. Zapachy są odbierane przez zmysł węchu, który jest połączony z najbardziej prymitywnymi strukturami mózgu. Węch wciąż pozostaje nie do końca zbadany, ale wiadomo, że od zarania dziejów odgrywa bardzo ważną rolę w życiu człowieka. Wiadomo również, że zapach ma związek z pamięcią emocjonalną. Bardzo często, a także podświadomie, wpływa na nasze odczucia oraz wspomnienia.

A na zimowe, mroźne wieczory – tradycyjnie odrobina cynamonu i pomarańczy? 😉